SEO nedir, seo nasıl yapılır? En kapsamlı seo kılavuzu

Teorik olarak SEO yani arama motoru optimizasyonu nedir?

Sık sık duyduğumuz bir kelime seo. SEO yapmak, seo uzmanı, seo nasıl yapılır, seo nedir vb sayısızca uzayan kelimeler. Peki nedir bu seo? Herkes üstesinden gelebilir mi? Bir kere yapılıp ardına bakmadan devam mı edilir? Gerçekten bu iş için başkasından hizmet almak zorunda mıyız? Bu soruların yanıtlarına değinelim. SEO; yazının girişinde yer aldığı üzere en basit haliyle, bir web sitesinin arama motorlarının; arama, tarama ve kaydetme kriterlerine uygun hale getirilmesidir. Fark edeceğiniz üzere "arama motorlarının" diyorum çünkü piyasada Google haricinde Yandex, Bing, Yahoo gibi farklı arama motorları da mevcut. Ancak; yapılan en son araştırmaya göre; Google arama motorunun pazar payı; %91,54. Aslında pazarın büyük payının sahibi olmasından ziyade, pazarı yaratan ve yöneten diyebiliriz. Hal böyle olunca Google yönergeleri ve kriterlerine göre web sitelerini optimize etmek, arama motoru kullanan her 100 kişiden 90'ına erişebileceğimiz anlamına geliyor. Bu nedenle diğer arama motorlarının yönergelerini pek dikkate almıyoruz. Tamamen kullanmıyoruz demiyorum ancak dikkat edilecek kilit kelime "yönergeler."

Seo yapmak nedir?

Seo yapmak, web sitesinin arama motorlarına uygun halde olabilmesi için optimize edilmesidir. Aslında seo yapmak kaba bir tabirdir ve arama motoru optimizasyonu kullanılması daha uygundur. Seo yapılmaz, seo geliştirilir, mevcut yapı optimize edilir, düzenlenir. Bugün en kötü hazır yazılımın bile, en kötü ihtimalle title etiketlerinin yeri bellidir ama kim bilir belki de h etiketleri doğru kullanılmamıştır. Bu nedenle geliştirilmeye ve optimize edilmeye ihtiyaç duyar. Bir web sitesini arama motorlarına uygun hale getirirken uyulması gereken, arama motorları tarafından yayımlanan kriterler ve yönergeler mevcuttur. Örnek olarak Google yönergelerine buradan ulaşabilirsiniz. Bu ve bunun gibi yönergeleri sahip olduğunuz veya yönettiğiniz web sitelerinde uygulamak, eklemek gibi işlemlerin tamamı arama motoru optimizasyonuna dahil edilebilir. Elbette her şey bu kadar pembe değil. Google yönergeleri sadece temel bilgilere yer verir. Neredeyse her ay farklı bir güncelleme ile tarama, arşivleme işlemlerinde değişikliklere ve algoritmalarda değişikliğe gider. Unutmayınız ki Google; ticari bir işletmedir ve müşterilerine en iyi sonucu vererek onları mutlu etmeyi hedefler. Yani anlayacağınız kara kaşınız kara gözünüz için size kimse işe almaz. Bu nedenle kendinizi geliştirmek, bu güncellemelere göre adapte etmek ve güncellemek durumundasınız. Peki Google yönergelerinde yer almayan ve güncellenen içeriğe nasıl ulaşacaksınız? Bunun için en büyük kaynak yine Google'ın kendisi. Google blog ve webmasters blog en büyük kaynak niteliğinde ama ne yazık ki İngilizce :( Günümüzde ne yazık ki, iki farklı web sitesinin erişimine sahip olan geliştiriciler veya amatör içerik üreticileri kendini farklı mecralarda; Seo uzmanı, seo yöneticisi, seo geliştirici olarak adlandırıyor. Hoş olmayan bu durum karşısında fiyat/performans oranına takılan çoğu müşteri, kolaylıkla kandırılabiliyor. Bu tuzağa lütfen düşmeyin. Çoğu freelance sitesinde 100 TL'ye seo yapabileceğini söyleyen geliştirici mevcut. 100, 200 TL'na arama motoru optimizasyonu yapılmaz arkadaşlar. Başta da belirtiğim üzere seo 100, 200 TL vererek bir defa yapıp bırakılabilecek bir iş değil. Kesinlikle ama kesinlikle seo tek seferlik bir iş değildir. Arama motoru optimizasyonu sürekli olarak yapılması gereken, geliştirilmesi ve düzenlenmesi gereken bir emektir. Emektir diyorum çünkü bugün hala nofollow bağlantıları "ugc" veya "sponsored" olarak etiketlenebildiğinden haberdar olmayan çok insan mevcut. *Optimizasyon sadece tek bir yönergesi için uygulanan işlemler hariç. Hadi geçelim SEO detaylarına.

T-Shaped SEO

T-shaped SEO, adını yapılan veya yapılacak olan seo işlemlerinin akış şeklinden alır. Bu yaklaşımda; Keyword araştırması ilk olarak ele alınır ve ardından iç optimizasyonlar yapılır. İç optimizasyonlardan sonra web sitesinin dış optimizasyonlarına geçilir. Teknik seo ise en son yapılacak işlem olarak sıralanabilir. T-Shaped yaklaşımında link inşaası hiçbir zaman bitmeyen bir eylem olarak düşünülebilir. Aslında belki de aşamalar arasında hem uzun soluklu bir çalışma hem de en önemli kısımlardan birisidir. Çünkü siz diğer optimizasyonları ne kadar iyi ve eksiksiz yaparsanız yapın, potansiyel kullanıcılara erişmedikten, onları haberdar edemedikten sonra hiç bir önemi yoktur. Bu bir yaklaşımdır, optimizasyona bakış açısıdır. Her optimizasyon böyle yapılacak diye bir durum söz konusu değildir. Ben kendi çalışmalarımda bu yöntemi benimsedim ve o şekilde devam ediyorum. Elbette tavsiyemde bu yönde olacaktır.

Keyword Araştırması

Birçok kullanıcının ortak hatasından biriside projesine başlarken bir proje plan dosyası oluşturmamasıdır. Proje planı olmadan yapılan çalışmalarda başı kesik tavuk gibi yol haritası olmadan bir oradan biraz diğer taraftan derken birçok nokta atlanıyor ve eksik yapılıyor. Proje planı oluşturup, bu plana sadık kalarak ilerlemek hataların ve eksikliklerin önüne geçecektir. Bu planı oluştururken yapılması gereken ilk şey bana göre anahtar kelimenin doğru olarak belirlenmesi ve bu anahtar kelimenin üzerine ve alt dallarına odaklanarak ilerlenmesidir.

Doğru anahtar kelime (Keyword) belirlemek ve analizini yapmak

Tüm web sitelerinin özellikle niche bir kategoride hizmet verecek olan her web sitesinin ana anahtar kelimeleri vardır, odaklanılmış bir kelime yok ise; Google sizin adınıza web sitenizde yayımladığınız makaleler, oluşturduğunuz sayfalar, bağlantılarınızdan otomatik olarak birkaçını seçer. Bu anahtar kelimeler örneklendirilecek olursa;

• Ankara seo firması
• İstanbul arama motoru optimizasyonu
• Backlink çalışması
• Web sitesi optimizasyonu

Yoğunlaşmanız gereken ana anahtar kelimelerinizi belirlemediğiniz taktirde, Google web sitenizi tararken ve arşivlerken, kelime ağırlıklarına göre ve arama alışkanlıklarına göre ana kelimeleri oluşturur ancak Google tarafından benimsenen ve sizin web siteniz ile bağdaştırdığı bu kelimeler, doğru optimizasyon olmadığı taktirde arzu ettiğiniz kelimeler olmayabilir. Bu nedenle; projenize başlamadan önce hangi kelimelerde hizmet vereceğinizi, hizmet vermek istediğiniz kategori ile olan alakasını belirlemeniz size fayda sağlayacaktır. Elbette bu işlemler ile bitmiyor. Seçtiğiniz ana anahtar kelimelerin arama hacimleri, rekabet oranları gibi detay bilgileri irdeleyerek pazara hangi yönden gireceğinizi veya belki de hiç girmemeniz gerektiğini bu sayede tartmış olacaksınız.

Proje oluşturmak

Aklınıza harika bir fikir geldi. Bu fikri hayata geçirmek belirli bir sermaye, belirli ekipmanlar ve belirli işçiye ihtiyacınız var. Fikrinizi uygulamaya başladığınızda sırasıyla şirket kurulumu, ofisin kurulumu, gerekli ekipmanların alınması ve işçi alımları gibi adımları sırasıyla ilerlersiniz. Peki ya fikrinizi dijital ortama taşırken veya başkalarının fikirlerini dijitalleştirirken nasıl bir yol izlemeniz gerektiğine dair plan ve projeniz var mı? Siz hiç planı çizilmemiş bir gökdelen yapıldığını duydunuz mu? Muhtemelen duymadınız. Bir web sitesi tasarlarken mutlaka bir proje planı oluşturun ve bu planı oluştururken ilk başta odaklanmak istediğiniz anahtar kelimeyi listenin en başına ekleyin. Gerçekten faydasını göreceksiniz. Aksi taktirde çalışmalar düzensiz ve programsız ilerleyeceği için eksik kalan kısımları kolaylıkla göz ardı edebilirsiniz.

Web sitesi akışı

Her web sitesinin bir akışı olmasına inananlardanım. Bir çoğunuzun "akış mı?" dediğini duyar gibiyim. Evet "akış" arkadaşlar. İlkokul Türkçe ders notlarından; kompozisyonun giriş-gelişme-sonuç bölümleri gibi düşünebilirsiniz. Hatta akış yerine kompozisyon kelimesini de kullanabiliriz. Her web sitesinin hizmet verdiği alana hitap ettiği kitlesi farklıdır. Bir su tamircisi için kullanılan parçanın kalitesi ve işin süresi gibi öğeler önemli olabilirken, bir fotoğrafçı için çekilen fotoğraflarda kullanılan efektlerin çeşitliliği ve fiyat daha önemli olabilir. Hizmet verilen kitleyi en iyi bu hizmeti sağlayan verir. Bu nedenle; birbirine benzeyen web siteleri üretmektense, benzersiz içerik ve akışa sahip web siteleri üretebilmek daha önemlidir. Aşağıdan örnek web sitesi akışlarına ulaşabilirsiniz;

• Su tesisatı hizmeti veren firma sitesi
• Fotoğraf hizmeti veren firma sitesi
• Restoran sitesi

İç seo (On-Page SEO)

Web sitenizin arama motorları tarafından doğru olarak tanımlanabilmesi için en önemli kısımdır. Arama motorlu web sitenizi arama sonuçlarında göstermek üzere tararken, son kullanıcının gözüyle göremeyeceği bir şekilde tarar (Google botlarının nasıl çalıştığına daha sonraki bir yazımızda detaylı değiniyor olacağız). Bu taramalarda doğru olarak tanımlamaların yapılabilmesi için aşağıdaki noktalara dikkat edilmesi gerekir;

• Başlıklar (Titles)
• Meta Descriptions (Meta açıklamaları)
• Schema Markup (Şema etiketlemeleri)
• Image tags ve attributes (Görsel etiketleri ve özellikleri)
• H1 - H6 etiketleri (H1, h2, h3, h4, h5, h6 tags)

Yukarıda bahsi geçen iç optimizasyon başlıklarını doğru olarak tanımlamanız, arama motorlarının web sitesinizi doğru olarak taraması ve indekslemesini sağlayacaktır. Bu optimizasyonları doğru veya eksik yapmanız durumunda arama motorları sizin yerinize bulabildiği en yakın sonucu yerine koyacaktır. Örneğin; web sitenizin ana sayfasına özel bir H1 etiketi tanımlamazsanız, kullandığınız tema veya yazılımdan gelen otomatik h1 etiketlerini ekleyecektir. Bu genellikle Wordpress gibi CMS kullanan kullanıcıların başına sık sık gelir. Ana sayfanız da h1, h2 gibi etiket tanımlamalarını yapmazsanız, siz tarayıcınızın ekranında bir başlık görmezsiniz belki ama kodların arasında bu etiketler yer aldığından, arama motorları otomatik olarak bu etiketleri tanımlar. Hemen bir örnek ile açıklayalım;

İlk görselde görebileceğiniz üzere H1 etiketi kullanılmış ancak tarayıcılarda görünmüyor. Hemen ikinci görseli inceleyelim;

 İkinci görselde de h1 etiketi kullanılmış ve tarayıcılarda görünecek şekilde ayarlanmış. Bu durumda arama motorları her iki kullanımı da tanıyacaktır. Unutmayın, web sitenizi tasarlarken arama motoru botlarına değil, kullanıcılara göre tasarlayın. Google Web yöneticisi yönergelerine bir göz atmanızda fayda var.

Dış seo (Off-page seo)

Adından anlaşılabileceği üzere, web sitesinin dışında uygulanan optimizasyonların bütünüdür. Ben seo'yu hep bir insana benzetirim. Bu benzetmemi şöyle izah edeyim. Seo'ya Ali ismini verelim. Ali; çok duygusal olmayan, 1.75 boylarında, 75 kilo kumral bir vatandaş. Bu özellikler Ali'nin kişisel özellikleri (İç SEO). Ali çevresi tarafından, canayakın, neşeli ve sır tutabilen birisi olarak tanımlanıyor (Dış SEO). Ali'nin bu özelliklerini bilen çevresindeki kişiler ile bir ilişkisi olması gerekiyor. Aksi taktirde Ali'nin bu özelliklerini kimse bilemez. Web siteniz içinde aynı durum söz konusu. Siz websitenizi tanıtmadığınız sürece, kimse sizin ne iş yaptığınızı, neler ürettiğinizi hiçbir zaman bilemeyebilir. Bu nedenle dış seo kategorisi içerisine aşağıdakileri ekleyebiliriz;

• Sosyal imlemeler
• Web sitesinin tanıtımı / Şirketin tanıtımı
• Sosyal profiller (Facebook, Instagram, Twitter vb)
• Referans bağlantıları (Linkler)

Aslında bu kategoriye backlinkler eklenebilir ancak backlink konusu o kadar detaylı ve sürekli bir çalışma isteyen alan olduğu için bu kategoriye dahil etmeyi doğru bulmuyorum. Hemen gizli ufak bir ipucunu Ali üzerinden buraya bırakalım; Ali kaporta işleri uğraşan bir esnaf ve işinde gerçekten iyi. Farklı bir sohbette Veli diye birisi; Mehmet adındaki tekstil ihracatçısına Alinin çok iyi kaporta tamir ettiğini söylüyor. Mehmet şu soruyu soruyor; Veli benim kaportayla ne işim olur, ben tekstilciyim... Tekstilci Mehmet'in, kaportacı Ali ile hiçbir işi olmayacağını sizde anlayabildiniz değil mi? Google ve diğer arama motorları da bunu anlayabiliyor...

Teknik seo

Optimizasyonun bence en son adımı ve çoğu zaman en sancılı kısmıdır teknik seo. Teknik seo kategorisinin içerisine;

• Google Page Speed
• Responsive tasarım
• Href langs (Dil vurgusu)
• Canonical URL (Kanonik bağlantılar)
• Robots.txt (Detaylı Robots.txt dökümanı)
• Bozuk bağlantılar

Bu kategoride yer alan bazı geliştirmeler ve düzenlemeleri yazılım dili bilgisi olmadan uygulamak kimi zaman zor olabilir ancak çeşitli cms uygulamalarında bu optimizasyonları hızlıca ve yazılım bilgisine gerek kalmadan düzenlemeye olanak sağlayan çeşitli eklentiler mevcuttur. Eğer ki hazır bir cms (Wordpress, Drupal vb) kullanmıyor, hazır bir özel yazılım kullanıyorsanız bir hayli zorlanabilirsiniz. Wordpress ile bir şekilde tanışmış ve içli dışlı olmuş kişilerin en sık yaptığı hatalardan birisi Google Page Speed skorlarına takılıp kalması. Halbuki, hız skorlarından daha önemli bazı düzenlemeleri yukarıda verdim. Hız skorları düşük ancak çok ciddi trafik alan arama sonuçlarında üst sıralarda olan ve hız skorlarında çok yüksek ancak istediği sıraya bir türlü gelemeyen bir çok web sitesi ile karşılaştım. İstediği sıraya bir türlü gelemeyen kullanıcıların ortak söylemi; "- Page speed hızım çok iyi ama bir türlü 5. sıraya gelemiyorum" şeklindeydi. Hız skorunu yükseltmek için o kadar çok odaklanıyorlar ki, diğer düzeltilmesi veya geliştirilmesi gereken noktayı gözden kaçırıyorlar. Bu hataya düşmemelisiniz.